Me një kombinim dinamik të qendrave tregtare, retail park-eve, hoteleve dhe ndërtimeve rezidenciale, Grupi BALFIN po vendos standarde të reja për pasuritë e paluajtshme në Evropën Juglindore. Në këtë intervistë ekskluzive, Zv/Presidenti i Menaxhimit të Aseteve të Paluajtshme, Csaba Toth, përshkruan strategjinë e rritjes së BALFIN – nga zgjerimi në Ballkan deri te hyrja në tregjet perëndimore të konsoliduara. Ai shpjegon si po e ripërcakton grupi konceptin e retail-it, si po përqafon inovacionin dixhital, dhe pse qasja e integruar e BALFIN e bën atë një partner të plotë për investitorët ndërkombëtarë dhe brandet e retail-it që synojnë këtë rajon në zhvillim të shpejtë.
ACROSS: Nga praktikant vullnetar në drejtues rajonal i pasurive të paluajtshme – si nisi rrugëtimi juaj profesional dhe si përfunduat te BALFIN Group?
Csaba Toth: Kam mbi 25 vite përvojë në sektorin e pasurive të paluajtshme, me fokus të fortë në Evropën Qendrore dhe Lindore si dhe në Ballkan. Gjithçka nisi nga një moment frymëzimi – ndoqa një leksion nga Sándor Demján, një prej figurave më të njohura të biznesit në Hungari dhe një nga themeluesit e TriGranit. U impresionova aq shumë sa i ofrova të punoja falas për të – dhe ai pranoi. Kështu kalova 18 vitet e ardhshme te TriGranit.
Aty u përfshiva në çdo aspekt të sektorit: financim, menaxhim asetesh, menaxhim prone dhe projekte të mëdha zhvillimi. Kam kaluar mbi 10 vite jashtë shtetit duke udhëhequr dhe mbështetur projekte zhvillimi në Poloni, Rumani, Kroaci, Slloveni dhe vende të tjera.
Më pas iu bashkova Prime Kapital në Rumani, ku fitova përvojë me blerjen e aseteve dhe zhvillimin e retail park-eve. Më vonë drejtova departamentin e hotelerisë te CBRE Hungari. Kur iu bashkova BALFIN në prill të vitit të kaluar, solla me vete një përvojë të plotë 360 gradë të industrisë së pasurive të paluajtshme.
ACROSS: Cilat janë përgjegjësitë tuaja në BALFIN dhe si ka evoluar roli juaj?
Toth: Pozicioni im u krijua rishtazi për të konsoliduar portofolin në rritje të BALFIN dhe për të sjellë strategji dhe strukturë ndërkombëtare. Mbikëqyr të gjithë portofolin operativ të qendrave tregtare, retail park-eve, hoteleve, resorteve dhe zhvillimeve të përziera. Synimi im është të sjell mendësi afatgjatë, praktikat më të mira ndërkombëtare dhe një kuadër të fortë menaxhimi të aseteve.
ACROSS: Në cilat tregje ndërkombëtare synoni të zgjeroheni?
Toth: Strategjia e zgjerimit është e ndarë në disa faza, por kemi identifikuar Italinë, Austrinë, Greqinë dhe SHBA si prioritetet tona. Kemi tashmë prezencë në Austri dhe jemi në proces për të hapur zyrat në vendet e tjera. Aktualisht jemi në fazë due diligence ose ekskluzivitet për tre projekte investimi të rëndësishme. Fokusi fillestar është në hoteleri dhe projekte rezidenciale.
ACROSS: Sa i rëndësishëm është sektori retail për BALFIN?
Toth: Retail-i është në ADN-në e BALFIN. Jemi pionierë në zhvillimin e qendrave tregtare në Ballkanin Perëndimor. Po integrojmë argëtimin dhe konceptet e leisure në qendrat tona në Tiranë dhe Shkup. Këto përmirësime synojnë rritjen e numrit të vizitorëve, qëndrueshmërinë e tenantëve dhe angazhimin e konsumatorëve. Po zgjerojmë gjithashtu retail park-et në qytete të dyta përmes një bashkëpunimi me Big CEE.
ACROSS: Pse zhvillimi i retail park-eve ka qenë më i ngadaltë në rajonin tuaj krahasuar me Serbinë?
Toth: Për shkak të fragmentimit të pronësisë së tokës. Shumë parcela janë në pronësi të dhjetëra individëve. Pa njohuri lokale është pothuajse e pamundur të mbyllen marrëveshjet. BALFIN ka avantazh për shkak të prezencës dhe ekspertizës ligjore vendase.
ACROSS: Si po reagojnë retailer-at ndaj strategjisë suaj?
Toth: Shumë pozitivisht. Brandet ekzistuese janë të interesuara të zgjerojnë praninë e tyre, ndërsa marka të reja po hyjnë në treg. Qasja e BALFIN me portofol të gjerë krijon mundësi për marrëveshje të shkallëzueshme. Ofron gjithashtu mbështetje për franchise, logjistikë dhe operacione.
ACROSS: Cilat janë markat që mungojnë më shumë në Shqipëri?
Toth: Më e kërkuara është padyshim IKEA. Po mungojnë gjithashtu kategori si pajisjet për kafshët shtëpiake, produkte për fëmijë, modë me çmime të përballueshme dhe dyqane të specializuara.
ACROSS: Na tregoni për zgjerimin e TEG-ut.
Toth: Zgjerimi do të shtojë hapësira për argëtim, gastronomi dhe brandet e modës së mesme dhe premium. Do të përmirësojmë edhe infrastrukturën e parkimit me zgjidhje në shumë nivele.
ACROSS: A konkurrojnë retail park-et me qendrat tregtare?
Toth: Jo. Ato plotësojnë njëra-tjetrën. Retail park-et ofrojnë komoditet për zonat rurale dhe periferike, ndërsa qendrat tregtare ofrojnë një eksperiencë më të gjerë.
ACROSS: Si përshtaten hoteleria dhe rezidencat në strategjinë tuaj?
Toth: Në tregjet tona kyçe, retail-i do të mbetet kryesor. Por ndërkombëtarisht, shohim më shumë potencial në hoteleri dhe projekte rezidenciale.
ACROSS: Çfarë mesazhi keni për markat europiane që duan të hyjnë në Ballkanin Perëndimor?
Toth: Ejani dhe shiheni nga afër. Potenciali i rajonit nuk pasqyrohet në Excel. Por hyrja në mënyrë të verbër është e rrezikshme – BALFIN ofron një zgjidhje të plotë për hyrjen në treg.
ACROSS: A do të ketë një brand të përbashkët për retail park-et?
Toth: Po, është në diskutim. Branding-u pritet të konkretizohet brenda 6 muajve të ardhshëm.
ACROSS: Si do ndikonte anëtarësimi në BE në aktivitetin tuaj?
Toth: Do të ishte një pikë kthese. Do të eliminoheshin barrierat logjistike dhe rregullatore dhe do të krijohej një zonë ekonomike e përbashkët.
ACROSS: Pse agjencitë ndërkombëtare të pasurive të paluajtshme janë pak të pranishme në rajon?
Toth: Sepse operojnë nga distanca (si Beogradi apo Zagrebi). Por për të kuptuar dhe shërbyer tregun, duhet prezencë lokale.
ACROSS: A e menaxhoni vetë të dhënat dhe benchmarking-un?
Toth: Po. Nuk ka burime të besueshme të palës së tretë, ndaj ne e bëjmë benchmarking-un dhe menaxhimin e shërbimeve vetë.
ACROSS: Sa e rëndësishme është qëndrueshmëria për BALFIN?
Toth: Shumë. Nuk bëhet fjalë vetëm për panele diellore – përfshin qeverisjen, ndikimin në mjedis dhe angazhimin me komunitetin.
ACROSS: A reagojnë klientët ndaj përpjekjeve për qëndrueshmëri?
Toth: Gjithnjë e më shumë. Konsumatorët po i preferojnë markat që kanë histori të mirë qëndrueshmërie.
ACROSS: Çfarë roli ka dixhitalizimi dhe PropTech në strategjinë tuaj?
Toth: Një rol shumë të rëndësishëm. Po investojmë në mjete për automatizimin e benchmarking-ut, analizimin e të dhënave të konsumatorëve dhe përmirësimin e komunikimit me tenant-ët.
ACROSS: Si e shihni të ardhmen e BALFIN?
Toth: BALFIN është këtu për të qëndruar. Jemi strategjikë, të përkushtuar, të rrënjosur lokalisht dhe me vizion global. Besojmë në rritje të qëndrueshme dhe partneritete të forta.